اولین انتخاب برای سرمایه‌گذاری ، بسته بندی
بسیاری از اجناس، با تملق و چاپلوسی، فقط قصد فریب را دارند و این مایه‌ی تعجب است.
این نمونه را نظر بگیرید. فردی بخشهای مختلف صنعت چاپ را در نظر می‌گیرد، شاید به این خاطر که به دنبال فرصتی برای سرمایه‌گذاری است، اما باید او را به خاطر این که فکر می‌کند بسته‌بندی، بهترین انتخاب برای سرمایه‌گذاری است، بخشید. چرا که این سرمایه‌گذار احتمالی، فقط کافی است یکبار سری به سوپرمارکت محله بزند و ببیند که چاپ، چه تنوع و چه تاثیر الهام‌بخشی دارد. هجوم رنگها و طرحهای چشمگیر روی جعبه‌ها، کارتن‌ها، بسته‌بندی‌های انعطاف‌پذیر، شیشه‌ها و قوطی‌های کنسرو، بسیار گسترده است و حتی جعبه‌ی بیسکویت سگها به اندازه‌ای جالب است که فرد را برای خوردن وسوسه می‌کند.
فریب، باعث ناامیدی می‌شود. چندسال گذشته، به غیر از چند مورد استثنا، در مجموع سالهای دشواری برای شرکتهای چاپ بسته‌بندی بوده است. یکی از ویژگی‌های بارز بازار اروپا، تحکیم بازار بوده است، چرا که تعداد فزاینده‌ای از شرکتهای چاپ بسته‌بندی به دنبال صرفه‌جویی ناشی از مقیاس بودند. البته احتمالا خاور میانه به این شکل توسط این نیروها تهدید نشده است، اما مدل خرد (micro) آن چالشهای متفاوتی را ایجاد کرده است. لیکن متخصصان چاپ بسته‌بندی نیز شاهد هستند که قوانین و مبانی کسب و کارشان در حال تغییر است. شاید یکی از معدود زمینه‌های توسعه، بخش بسته‌بندی انعطاف‌پذیر بوده باشد. در این حوزه، هر ساله شاهد رشد بوده‌ایم و این رشد به 20 درصد نزدیک می‌شود که بیشتر آن به فلکسو مربوط است، اما مقدار فزاینده‌ای از این کار توسط افست UV انجام می‌شود.
بخش اعظم این مساله ناشی از آن است که خریداران بسته‌بندی‌های چاپی در قبال بازیافت و دفع مواد دوستدار محیط زیست در بسته‌بندیها مسئولیت دارند. اگر مالکان سوپرمارکتهای بزرگ و خرده‌فروشی‌ها در خاورمیانه هنوز تحت فشار عوامل زیست‌محیطی قرار نگرفته‌اند، به زودی آن را تجربه خواهند کرد و باید این تغییرات را در طرحهای کسب و کارشان لحاظ کنند. بزرگترین تجلی تغییرات در حال حاضر، کاهش تعداد بسته‌بندی‌های بزرگی است که هر یک ممکن است تا 24 بسته‌بندی کوچک‌تر را در سایز خرده‌فروشی شامل شوند.
کاهش مقدار چاپ بسته‌بندی دلایل مختلفی دارد، از جمله مالیات برانرژی و هزینه‌های دفع زباله، اما شاید مهمترین دلیل، تنفر و انزجار اجتماعی باشد. مشتریان اغلب فکر می‌کنند شرکتهایی که از بسته‌بندی‌های پرزرق و برق و پیچیده‌ای استفاده می‌کنندکه به آسانی باز نمی‌شوند، آنها را افرادی احمق و ساده‌لوح فرض کرده‌اند، چرا که امروزه بیشتر مردم آگاه شده‌ااند که اگر کالایی برای فروش به بسته‌بندی پیچیده نیاز داشته باشد، احتمالا قصد فریب آنها را دارد.
به دلایلی که گفته شد، در همه جای دنیا، به غیر از چند استثنای محدود، چاپ بسته‌بندی به عنوان یک کسب و کار دیگر مناسب نیست و به دلیل مقدار سرمایه‌ای که گذاشته می‌شود و بازده کمی که ایجاد می‌شود، اتحاد و ائتلاف در سطح گسترده ظاهرا تنها راه خروج است. بیشتر شرکتهای چاپ با مواجهه با تداوم حاشیه‌ی سود پایین، ظاهرا دیگر توانایی آن را ندارند که استراتژی توسعه دهند که شیب زمین بازی را به نفع آنها تغییر دهد. بسیاری از شرکهای چاپ تصور می‌کنند که در محیطی شبیه به کارتل (اتحاد شرکت‌ها یا صنایع و غیره به منظور ایجاد انحصار یا تعیین قیمت‌ها وغیره) فعالیت می‌کنند، به گونه‌ای که خریداران کالاهای چاپی از مزایده‌های الکترونیکی استفاده می‌کنند تا در هزینه‌ی چاپ صرفه‌جویی کنند.
اما چرا این گونه است؟
آیا چاپ و بسته‌بندی مربوط به آن، تنها سلاح مهم تولیدکننده برای تاثیرگذاری روی مردم جهت خرید کالاست؟ طراحی بسته‌بندی و چیدمان آن روی مشتری تاثیر خواهد گذاشت، اما به شرطی که محتوای بسته، در سطح گسترده‌ای مورد پذیرش مردم قرار گیرد. در این صورت مشتری به طور مکرر برای خرید آن مراجعه خواهد کرد و بلافاصله کلمه‌ی وفاداری به ذهن می‌رسد. برعکس این مساله هم مصداق دارد. اگر محتوای بسته بی‌کیفیت و به اصطلاح آشغال باشد، بسته‌بندی با سرعت شلیک گلوله، باعث از دست رفتن محبوبیت کالا می‌شود، چرا که مردم به سرعت می‌فهمند که این محصول، به درد نمی‌خورد و فقط بسته‌بندی آن تاثیرگذار است. این نیز شاهد دیگری است که نشان می‌دهد بسته‌بندی می‌تواند با تملق، دیگران را فریب دهد.
آیا این شرایط بد تغییر خواهد کرد؟ به احتمال زیاد، چرا که برخی از تغییرات مبتی بر بازار، به تدریج در حال قوت گرفتن هستند و این بدین معناست که شرایط اقتصادی به تدریج به نفع شرکتهای چاپ درحال متعال شدن است. و می‌توان به جرات گفت چیزی شبیه به تعادل بین فروشنده و خریدار خدمات چاپ درحال برقراری است.
بسیاری از خریداران چاپ بسته‌بندی نیز با همان چالشهای شرکتهای چاپ مواجه هستند و مردم هر روز بیشتر بر این نیاز واقف میشوند که شرکتهای چاپ را نیز باید وارد زنجیره‌ی عرضه کرد. بدین ترتیب این دور باطل که در آن چاپ، به عنوان عاملی جداگانه و به شکل یک هزینه در نظر گرفته می‌شود، نه بخشی از کل آمیخته‌ی محصول، به پایان می‌رسد.
در کمال شگفتی، شرکت چاپ دو کارت بسیار قدرتمند در دست دارد. یکی، تغییر در نگرشهای مصرف‌کننده است، که خریدار محصول چاپی و شرکت چاپ را وادار می‌کند که طیفی از مسایل را، از بازیافت تا چگونگی مصرف انرژی، بررسی کند. این کار اغلب در قالب سمینار انجام می‌شود.
کارت دیگر، چگونگی دسترسی شرکتهای چاپ به ابزارهای بهتر برای تولید نسبت به گذشته است. امروزه شرکتهای چاپ می‌توانند در زمینه‌ی چگونگی تولید محصول چاپی، انعطاف‌پذیری داشته باشند، زمان برگشت کار را کوتاهتر کنند و بدین ترتیب، زمان اجرا و چاپ برای ذخیره در انبار را کاهش دهند و در نهایت، مقرون‌به صرفه‌ترین تجهیزات را برای تولید کالا انتخاب کنند. این نکته‌ی بسیار مهمی است و ارزش آن را دارد که یک یا دو دقیقه در مورد آن صحبت کنیم.
بیشتر تولیدکنندگان شیت‌فد، نه تنها به منظور بهبود بهره‌وری دستگاههایشان، بلکه برای ارائه‌ی پشتیبانی آموزشی، بخش اعظم بودجه‌ی R&D و بازاریابی خود را به سمت بخش بسته‌بندی متمایل کرده‌اند.
شرکتهای چاپ باید در این زمینه به توافق برسند که ضعیف بودن حاشیه‌ی سود، به دلیل قیمت پایین نیست، بلکه به دلیل هزینه‌های زیاد داخلی است. برای نشان دادن این مساله، توجه داشته باشید که از هر یک دلار دریافتی، 36 سنت صرف کنترل و هندل کردن کار می‌شود: یعنی زمان انتقال محصول چاپ شده از دستگاه چاپ به دستگاه برش (کاتر)، بارگیری کامیون و ...، اما یکی از بزرگترین هزینه‌ها، هزینه‌های کارخانه است. اگر فرآیند انجام یک کار در کارخانه‌ی شما 10 روز طول می‌کشد و موجودی برای مثال به مدت یک ماه در انبار می‌ماند، این رقم 36 درصد به راحتی مشخص است که چگونه صرف می‌شود. اگر زمان انجام کار را 10 درصد کاهش کاهش دهید، میزان حاشیه‌ی سود شما حداقل با ضریب پنج افزایش می‌یابد، چرا که کار بیشتری می‌تواند انجام شود. همچنین تولید سریع‌تر و زمان انتظار کوتاهتر، باعث می‌شود متداولترین عامل مصرف حاشیه‌ی سود، یعنی نگهداری موجودی پیش از چاپ برای مشتریان، بدون داشتن توانایی دریافت هزینه‌ی واقعی بازار برای این خدمت، کاهش پیدا کند.
یکی دیگر از مسایل تولید که در حال تغییر است، استفاده از چاپ شش رنگ و CTP با استفاده از FM یا Stochastic screening است. بعضی از شرکتهای چاپ بسته‌بندی، دستگاههای چاپ را برای موارد خاص، بیش از دو یا سه بار در ماه، شستشو نمی‌دهند.
شاید تنها عامل بزرگی که به آسانی نادیده گرفته می‌شود این است که شرکتهای چاپ، زمانی برای بررسی اینکه محصول چاپی آنها چگونه مصرف می‌شود اختصاص نمی‌دهند. آنها تصور می‌کنند وقتی کالا از در کارخانه خارج می‌شود کار تمام شده، اما این طور نیست، چرا که عملکرد آن در خط بسته‌بندی کاملا حیاتی است. اگر شرکتی، خط بسته‌بندی را بررسی کند، شاید بتواند تغییری را در شیوه‌ی فرم‌دهی به کارتن ببیند، شاید یک چین روی کارتن در یک قسمت یا یک دایکات اضافه در قسمت دیگر، بتواند به سریع‌تر شدن کار خط بسته‌بندی کمک کند. با این حال، مهمترین نکته در مورد بازدید از خط بسته‌بندی این است که نشان می‌دهد شرکت چاپ، به کارش اهمیت می‌دهد و همین باعث ایجاد حسن نیت و خوشنامی او می‌شود.
این نکته در مورد مشارکت در حل مشکلات خط بسته‌بندی، ما را به سمت نکته‌ی دیگری هدایت می‌کند: فشارهای اجتماعی و زیست محیطی. قطعا حرکت به سمت تغییرات مبتنی بر قانون باید فرصتهای پیش روی شرکتهای چاپ را گسترش دهد. قانون در بیشتر مواقع، انعکاس آن چیزی است که جامعه می‌خواهد و استطاعت آن را دارد، و روزی که حمل زباله به محل دفع زباله، دیگر مجاز نخواهد بود، به زودی فرا خواهد رسید.
بنابراین ما شاهد تقاضای بیشتر حداقل در مورد مواد مصرفی و غذایی برای بسته‌بندی انعطاف‌پذیر، و شیشه و آلومینیوم قابل بازیافت هستیم و زنجیره‌ی عرضه، به جای محل تولیدکالاها، به کاربر نهایی نزدیک‌تر می‌شود. در اروپا سوپرمارکتهای زنجیره‌ای بزرگ، با فشار فزاینده‌ای از نظر مسئولیت‌پذیری در قبال بازیافت مواجه هستند و این نه تنها بسته‌بندی‌های بزرگ و اصلی، بلکه بسته‌بندی‌های کوچکی که کالاها در آنها فروخته میشوند را نیز شامل می‌شود.
شرکت چاپ در این تغییر پویایی‌های بازار نقشی حیاتی ایفا می‌کند. بدین صورت که شرکت، ابزاری برای بسته‌بندی در اختیار دارد و یا به تجهیزاتی دسترسی دارد که می‌تواند این تقاضاهای جدید را مدیریت کند. بیشتر شرکتهای چاپ در اروپا به دنبال بخشهای خاص و بکر بازار هستند و برای یافتن این فرصتها، با آمیزه‌ای از تجهیزات و ایده‌ها وارد بازار میشوند. چاپگرهای اینک جت flat-bed با فرمت بزرگ، در کنار چاپگر دیجیتال Xeikonمی‌توانند به نیازهای تحقیقات بازار و اثبات زودهنگام یک کمپین بازاریابی جدید پاسخ دهند. این بخش می‌تواند بسیار سودآور باشد و زمانی که این کمپین جدید پذیرفته شد، چاپ طولانی‌مدت روی کارتنهای مقوایی تاشونده می‌تواند به متخصصانی واگذار شود که از دستگاههای 162 سانتی‌متری استفاده می‌کنند.
شرکت چاپ در حالت ایده‌آل باید بر رسانه‌ها و موادی که قرار است استفاده شوند تاثیربگذارد. بنابراین بایددر زمینه‌ی جدیدترین پیشرفتها آموزش ببیند. برای مثال، در یکی از کنفرانسهای اخیر، سمیناری در مورد پلاستیکهای تجزیه‌پذیر برگزار شد که از نشاسته‌ی ذرت و الیاف ویسکوزیته ساخته شده از گیاهان، تولید می
شدند. نکته این است که شرکت چاپ، نباید منتظر بماند تا از او سوال شود که آیا می تواند با این مواد، محصول چاپی تولید کند یاخیر، بلکه باید فعالانه به دنبال روشهایی باشد تا بتواند مشتریان را به سمت خود جذب کرده و رابطه‌ای طولانی‌مدت با آنها برقرار کند.
بسته‌بندی صنعت دشواری است، اما اوضاع به نفع شرکتهایی است که چشمهایشان را باز کرده‌اند و آنچه شرکتهای متخصص نوین را متمایز می‌سازد، اندازه‌ی شرکت نیست، بلکه هوشمندی آن است.
به نقل از ایپینا/Meprinter